De pont bij Emmerich
Geplaatst op vrijdag 27 november 2015 om 21:53
Een situatieschets van Cornelis Pronk "De Rijn over". Verder een historisch verhaal over de verscheidenheid aan pontjes die gevaren hebben, en nog steeds varen, over de Rijn.
Velen van u zullen voor 1965 de Rijn bij Emmerik wel eens per pont zijn overgestoken. Bijvoorbeeld ter gelegeheid van een bedevaartstocht naar Kevelaer. In die tijd vaak de enigste gelegenheid dat men iets verder van huis kwam dan gebruikelijk.
In 1721 maakten de beroemde tekenaar Cornelis Pronk en enkele metgezellen ook gebruik van de pont bij Emmerik. Zij hadden een bezoek aan Kleef gebracht. Eerst hadden ze al in de omgeving van Kellen 'een verlopen tak' van de Waal moeten oversteken met een pont. Pronk wordt genoemd in Old Ni-js, het lijfblad van de Heemkundekring Bergh, nummer 20. Daarin staat een lijstje van belangrijke topografische kunstenaars en landschapsschilders die in onze streek hebben rondgezworven.
Alvorens het gezelschap de Rijn overstak, vertoefde het in 'een seer bekwame plysterplaats' en dronk er intussen 'seer heerlyke rinse wyn, welke hier 12 stuiver de kan kost'. Waarschijnlijk was deze pleisterplaats de Copraijerhof (Panorama), een paar honderd meter vanaf het huidige restaurant met dezelfde naam aan de Oraniendeich.
Het zal een zeilpont geweest zijn, waar Pronk en medepassagiers gebruik van maakten, want in 1716 dichtte Claas Bruin:
"..... ik zie wy zyn voor Emmerik gekoomen,
De zeilpont wagt, om ons dwars door de snelle stroomen,
Van d'ouden Rhyn, reeds door den Batavier vermaart,
Te voeren naar de stad: deez' ruimte en overvaart .....".
Bij d'ouden Ryn moet men denken aan de leeftijd en niet aan een vroegere loop van de rivier.
In latere tijden bereikte je de overkant van de Rijn bij Emmerik met een "roeiveer" (dmv een roeiboot). In 1827 werd de gierpont in gebruik genomen. Een gierpont is een pont, aan een kabel in het midden van een rivier verankerd, voortbewogen door de stroom van het water. Na het overlijden van veerman Heinrich Gisbert Rütjes in 1832 nam zijn weduwe de gierpont over en betaalde jaarlijks een pacht van 700 Thaler, waarbij Canonicus Lensing borg stond.
Eind 1884 kwam de Dampffähre (stoomboot) 'Johann' met afzonderlijke kajuiten voor de 1e en 2e klas.
In 1965 werd de huidige brug geopend. Ter gelegenheid daarvan verscheen een boek, waarin ook het reisverslag van Cornelis Pronk is opgenomen: 'Brückenschlag am Niederrhein' (Rheinland-Verlag, Düsseldorf). Enkele bekende auteurs die er aan meewerkten zijn: Dr. Franz Josef Braun (Oberlandesgeologe) en Dr. Friedrich Gorissen (museum Haus Koekkoek).
Wie heden ten dage de sfeer wil proeven van een overtocht over de Rijn met een pont, maar dan in veel kleiner formaat, kan een paar kilometer stroomopwaarts terecht bij Grieterorth tussen Emmerik en Rees. Te bereiken via Bienen en Grieterbusch. Of nog verder stroomopwaarts: het Rääße Pöntje van Rees naar Reeserschanz.
