4 WALD spelling

Geplaatst op donderdag 16 december 2021 om 20:03 — Laatst bijgewerkt op maandag 30 oktober 2023 om 17:45

Dialect is gesproken taal, maar als je die via het schrift wilt vastleggen en aan anderen overdragen, heb je afspraken nodig over een spelling. Dat werkt voor standaardtalen net zo als voor dialecten. Voor dialecten in Nederland is er echter niet één uniforme spelling. Streektalen kennen immers allemaal hun eigen klanken die moeten worden weergegeven in het schrift.

Specifiek voor het gebied van de Liemers en Achterhoek is onder leiding van Dr. Lex Schaars, de dialectoloog van het toenmalig Staring-Instituut, een -gelukkig simpele- spelling ontwikkeld ten behoeve van het Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten (WALD). Daarvan zijn sinds 1984 elf delen verschenen.

Het gebruik van de WALD-spelling maakt dat we binnen de twee regio's eensluidendheid hebben over hoe je woorden schrijft. De Heemkundekring Bergh heeft zich net als alle andere oudheidkundige verenigingen uitgesproken voor het hanteren van de WALD-spelling als de uniforme spelling van ons dialect.

Elk jaar vindt er centraal in de regio Liemers/Achterhoek een Oost-Gelders Streektaaldictee plaats om de kennis en ervaring met de spellingsregels te bevorderen. Ook de dialectgroep van de HKB heeft inmiddels twee keer, in 2016 en 2018, een Groot Barghs Dictee gehouden

Daartoe heeft zij een ‘klanklies’ met een korte samenvatting van de spellingregels van het WALD opgesteld. In 1985 verscheen van de hand van Lex Schaars de brochure “De WALD-spelling” . Beide documenten zijn via onderstaande links te downloaden.

Zie ook:

• WALD woordenboeken raadplegen
• Woord van de Maond & Barghse Praot: http://www.heemkundekringbergh.nl/werkgroepen/dialect/
• Achtergronden Liemers dialect: Antoon Berentsen, De Tongval van de streek. De Liemers in het Nederlandse dialectlandschap. in: Jaarboek Achterhoek en Liemers 41 (2017) p. 158-173
• PDF-document met Uitgangspunten van de WALD-spelling, de Klanklies (versie 03-2021)
• PDF-document met de brochure 'De WALD-spelling' uit 1985

Link Wikipedia NDS-NL | Link Wikipedia NL | Link Berghapdia | Link Ecal

Tekst: Dialect en Antoon Berentsen